DR. MUSTAFA AYDIN, EEIK-TIM TÜRKİYE EĞİTİM ÜSSÜ OLABİLİR Mİ? EĞİTİM PANELİ BİLDİRİSİ
Uluslararası öğrenci hareketliliğinin tarihsel bağlamda ele alınınca yeni bir kavram olmadığı gerçeği ortaya çıkmaktadır. Kendi ülkesi dışına çıkarak farklı bir entelektüel birikime sahip olarak yeni dil öğrenme yaklaşımı geliştirmek son yıllarda artan globalleşmenin getirdiği seyahat kolaylığı ve ülkeler arasındaki iş birlikleri dolayısıyla daha çekici ve tercih edilebilir bir yol olarak kendini göstermektedir.
Ana dili İngilizce olan Kuzey Amerika ve Batı Avrupa ülkeleri büyük oranda uluslararası öğrenci çekme kapasitesine sahiptir.
Fakat son yıllarda hizmet ihracatının popülerliğinin artması dolayısıyla diğer ülkelerde yaptıkları yatırımlarla (ortak araştırma merkezleri, üniversite iş birlikleri vb.) pastadan daha fazla pay alma çabası içindedirler.
Bahsedilen etkenlerin ve bunların yanında uluslararası eğitim sektörünün kapasitesinin artması, güçlü biçimde beslenen ulusal eğitimin uluslararasılaştırılması, uluslararası öğrencilere çekici hale gelmeye başlayan ülke sayısının artması, sanal ve uzaktan eğitim olanaklarının artışı gibi faktörler sektörü rekabete açık ve pastadan pay alan oyuncu sayısı daha fazla hale getirmektedir.
Global ekonomide çok önemli bir yer teşkil eden, ülkelerin gelişiminde etkin bir rol oynayan uluslararası öğrenci hareketliliği, yukarıda detaylı belirtildiği üzere, birçok ülkede yükseköğretim ve devlet kurumları iş birliği ile ciddi boyutlarda yürütülmektedir.
Ülkemizin her geçen gün gelişen ve büyüyen yükseköğretim sektörünün bu platformda hak ettiği yeri alması kaçınılmazdır. Bu kapsamda, Türkiye’de sunulan eğitim hizmetlerinin yurt dışında tanıtımı konusunda DEİK desteği ile Eğitim Ekonomisi İş Konseyi olarak yapılan çalışmaların ülkemiz ekonomisine yapacağı katkıların yanı sıra üniversitelerimizin uluslararasılaşmasına ve eğitimde kaliteyi artırarak rekabet edilebilirlik düzeyi kazanmalarına büyük katkı sağlamaktadır.
DEİK bünyesinde faaliyet gösteren Eğitim Ekonomisi İş Konseyi, Türkiye’nin uluslararası bir yükseköğrenim merkezi olması amacı ile çalışmalar yürütmek üzere 2011 yılında kurulmuştur.
İş Konseyi’nin ana hedefleri;
- Türkiye’de sunulan yükseköğrenim hizmetlerini uluslararası pazarlarda tanınmasını,
- Başta bölge ülkeleri olmak üzere, uluslararası eğitim talebinin Türkiye’ye yönlendirilmesini,
- Türkiye’nin yükseköğretimde bir “cazibe merkezi”ne dönüştürecek gerekli altyapının, özel sektör, kamu kurum ve kuruluşları ve tüm paydaşlarca yüksek düzeyli bir iş birliği içerisinde oluşturulmasını sağlamaktır. Konsey, yükseköğrenim kapsamında değerlendirilebilecek örgün olan ve olmayan tüm eğitim hizmetlerinin bu hedefler doğrultusunda kalitesinin ve çeşitliliğinin artırılmasına, ikili ve çok taraflı uluslararası iş birlikleri tesis edilmesine, tanıtım politikalarının standart ve önceliklerinin belirlenmesine, bu hedeflerin gerçekleşmesi için gerekli görülen yasal mevzuat altyapı düzenlenmelerinin oluşturulmasına ciddi katkılar sağlamaktadır.
DÜNYADA;
- UNESCO 2012 verilerine göre, dünya genelinde yaklaşık 4,1 milyon öğrenci kendi ülkesi dışında, başka bir ülkede üniversite eğitimi almaktadır. 2013 yılı itibari ile bu sayının 4.5 milyona ulaştığı tahmin edilmektedir.
- Bir öğrencinin yıllık ortalama maliyeti 40 bin $ civarında olup, dünyadaki 4.1 milyon öğrencinin yarattığı yıllık uluslararası öğrenci bütçesi 145 milyar $’a ulaşmaktadır.
- UNESCO tahminleri, 2020 yılında yükseköğretimdeki uluslararası öğrenci sayısının 7 milyona ulaşacağını öngörerek, bunun da yıllık 280 milyar $’lık bir bütçeye tekabül edeceğini vurgulamaktadır.
- Globalizasyonun etkisiyle, hükümetler ve kişiler öğrencilerin ufuklarının genişlemesini sağlamak ve yaşadığımız dünyanın ortak dilini, kültürünü ve iş yapma metotlarını daha iyi anlayıp öğrenmeleri için yükseköğrenime verdikleri önemi arttırmışlardır.
- En çok öğrenci gönderen ülkeler; Çin, Hindistan, Güney Kore, Almanya, Türkiye ‘dir.
- En çok öğrenci kabul eden ülkeler ise; Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa,Çin,Avustralya‘dır.
- Oluşturulan devlet ajansları hedef ülkelerdeki birçok üniversite, acente, devlet kurumları ve özellikle liseler ile çok yönlü iş birliği antlaşmaları yapmaktadırlar.
- Yine bu ülkeler, gelişmiş teknolojik altyapılarını kullanarak uluslararası öğrencileri cezbedici yeni yöntemler geliştirmişlerdir. Bunlardan bazıları 3 boyutlu kampüs turu, sanal fuar simülatörü ve canlı sohbet seçenekleridir.
TÜRKİYE’DE:
- Türkiye’de devlet ve vakıf üniversitelerimizin sayıları artmaktadır.
- Türkiye’de yükseköğrenim gören uluslararası öğrenci sayısı 50 bin civarındadır. Uzaktan eğitim alanlarla birlikte bu sayı 70 bin’lere ulaşmaktadır.
- Türkiye’ye gelen yabancı öğrencilerin çoğu tarihte ortak kültüre sahip olduğumuz ülkelerden gelmektedir.
- 74 milyonluk nüfusumuzun 4.353.000’i yani yaklaşık % 7‘si yükseköğretim kurumlarında eğitim almaktadır. 4.353.000 öğrenci içinde uluslararası öğrenci sayısı 40.095’i yani yaklaşık %1’i bile bulmamaktadır.
- 20 yıl öncesi Türkiye’deki yabancı öğrenci sayısına ve Türkiye’nin bugünkü yabancı öğrenci sayısına bakıldığında, Türkiye’nin performansı sınıfta kalmıştır.
TÜRKİYE NE YAPMALIDIR?
- Devlet kurumlarının burs verdiği uluslararası öğrenci sayısını artırması; niteliklerini daha üst seviye kriterlere göre belirlemesi gerekmektedir.
- Devlet finansmanıyla, yapısal bağlamda özerk bir tanıtım ajansı kurulmalıdır. Bu ajans yoluyla hem ülkenin hem de Türkiye markasının yükseltilmesi gerekmektedir.
- Uluslararası tanıtım yapan üniversitelere verilen teşviklerin artırılması gerekmektedir.
- Öğrencilerin ülkeye girişlerin gereken izinler için mümkün olan bürokrasinin en aza indirilmesi uygun olacaktır.
- Uluslararası yükseköğretimdeki trendlerin yakalanabilmesi adına düzenli olarak çıkarılacak raporlar yol gösterici olacaktır.
- STK’ların uluslararası öğrencilerin burs temini ve staj ayarlamalarıyla ilgili gerekli sorumluluğu üstelenmeleri gerekmektedir.
- Kamu kuruluşlarının yurt dışında faaliyet gösteren temsilcilikleri uluslararası yükseköğretim tanıtımı konusunda çalışmalar yapmalıdır.
- Seçimli staj imkânı ile öğrencilerin vize süreleri uzatılarak belli alanlarda çalışmalarına olanak sağlanmalıdır.
- Uluslararası yükseköğretimle ilgili bakanlık veya müsteşarlık seviyesinde temsil makamları oluşturulmalıdır.
- Uluslararası eğitimi adaptasyonun sistemsel boyutta düzenlenebilmesi için 5 ve 10 yıllık planlar yapılmalıdır.
BUGÜNE KADAR EEİK VE TÜM PAYDAŞLARIMIZ İLE NELER YAPTIK?
- T.C. Dışişleri Bakanlığı tarafından uluslararası öğrencilerin vize süreçlerinin kolaylaştırılması amacıyla konsolosluklar bilgilendirilmiştir.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından uluslararası yükseköğretim hareketliliği bağlamında yapılan çalışmalara destek amacıyla eğitim müşavirlerine bilgilendirme yazıları gönderilmiştir.
- NAFSA 2012,2013 ve 2014 Türkiye’den 14 yükseköğretim kurumu ve 50 üzerinde yükseköğretim temsilcisi ile katılım sağlanarak görkemli Türkiye pavyonunda marka değeri artırılabilmesi için çalışmalar yapılmış ve YÖK Başkanımız Sayın Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya ve YÖK Yürütme Kurulu üyelerimiz tarafından etkinlik yerinde katılımcı kurumlarımıza destek verilmiştir.
- T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından oturma izinleri başvurularının hızlandırılması için ilçe merkezlerinden de bu işlemin yapılmasına izin verilmiştir.
- Sağlık sigortası masrafları 1/3 oranında indirilmiştir.
- T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2014 yılında hayata geçmek üzere uluslararası öğrencilerin part time çalışabilmesini mümkün kılan yasa çıkarılmıştır.
- Sayın YÖK Başkanımız, YÖK Yürütme Kurulu Üyelerimiz ve temsilcilerini katkıları ile Yemen, Fas ve Mısır’da yüksek katılımlı Türk üniversiteleri Fuarları düzenlenmiştir.
- 10-13 Eylül 2013 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen EAIE Fuarı’na YÖK’ün katkıları ile tüm üniversitelerimizin aktif katılımları sağlanmıştır.
- Milli Eğitim Bakanımız ve YÖK Başkanımız tarafından açılış konuşmaları yapılan EAIE fuarına 40’ın üzerinde Türk üniversitesi stand ile katılmış, 200’ün üzerinde üniversite temsilcimiz fuara ziyaretçi olarak iştirak ederek iş birliği antlaşmaları imzalamıştır.
- 2012 ve 2013 yıllarında düzenlenen EEİK Uluslararası Öğrenci Temini Çalıştayları Yükseköğretim Kurulumuzun destekleri ve YÖK Yürütme Kurulu üyelerimizin katılımları ile 100’ün üzerinde katılımcı üniversite ile gerçekleştirilmiştir.
TÜRKİYE’NİN BİR EĞİTİM ÜSSÜ OLMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
YÖK:
– Bütün Türk Yükseköğretim Kurumlarının (devlet ve vakıf) bölge ülkelerinin Milli Eğitim Bakanlıkları’nca tanınması için bu ülkelerdeki ilgili bakanlıklar nezdinde girişimlerde bulunulması,
– Vakıf Üniversitelerine karşı tereddütlerin önlenmesi ve bölge ülkelerinde etkin olarak tanınması için Vakıf Üniversitesi sistemi ile ilgili kısa bir bilgilendirmenin (yasa ile kurulduklarını, devlet güvencesinde olduğunu, tüm program ve diplomalarının akredite edildiğini belirten) kendi web sitelerinde ve Avrupa Akademik Bilgi Merkezi Ağı ve Ulusal Akademik Tanınma Bilgi Merkezi sitesinde İngilizce olarak sunulması,
– Uluslararası öğrencilerin transfer, denklik ve başvurularının hızlı sonuçlandırılması için YÖK içerisinde bir birim oluşturulması.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI:
– Büyükelçilik yetkililerimizin bölge ülkelerdeki ulusal eğitim sistemi, üniversiteye kabul sistemi, öğrenci sayısı, öğrencilerin temayülleri, ülkenin İK ihtiyaçları gibi konularda bilgi toplaması ve üniversitelerimizle paylaşması,
– Vize işlemleri için özel bir statü ve kurallar geliştirilmesi sağlanmalıdır. Bakanlığın mevcut durumdaki çalışmalarının artırılarak öğrencilerin kısa sürede vize alabilmeleri sağlanmalıdır. Sürenin uzaması öğrencilerin başka pazarlara yönelmesine sebep olmaktadır.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI:
– Turizm sektöründe görüldüğü gibi devlet eliyle eğitim sektörünün de reklam ve tanıtımının yapılması çalışmalarının artırılarak devam etmesi,
– Türkiye’nin tanıtımı için hazırlanan materyallerde eğitime yer verilmesi,
– Dış Temsilciliklerimizde görev yapan Kültür ve Turizm Müşavirlerinin, hedef ülkelerde bulunan Türkiye’nin tanıtımı için kurulmuş STK ve temsilcilerin toplantıya davet edilerek beklentilerin kendilerine sunulması.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI:
– İkamet izinleri için yetkili olan kuruluşlarda dil bilen, donanımlı personelin istihdam edilmesi.
– Oturma izinleri verilirken bürokratik sürecin mümkün olan en az seviyeye indirilmesi.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI:
– Konaklama sorunları için özel yurtların özendirilmesi, teşvik edilmesi ve devlet yurtlarında kontenjan ayrılması,
– Dış Temsilciliklerimizde görev yapan Eğitim Müşavirlerinin toplantıya davet edilerek beklentilerin kendilerine sunulması,
– Eğitim müşavirlerinin uluslararası öğrenci temininde EEİK’in aktif bir üyesi gibi çalışıp destek vermesi,
– Mevcut eğitim sisteminde yabancı dil programlarının güçlendirilmesi.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI:
– OPT (Optional Training) uygulaması benzeri bir projenin bakanlık tarafından hayata geçirilerek gelen öğrencilerin memnuniyetinin ve iş hayatı başarısının artırılması önem taşımaktadır.
ÜNİVERSİTELERİMİZ:
– Devlet üniversitelerinin vakıf üniversitelerinden çok daha ucuz fiyata öğrenci alması haksız rekabet yaratmaktadır. Devlet üniversitelerinin uluslararası öğrenciler için rekabeti regule eden bir sistem oluşturması,
– Devlet ve Vakıf Üniversiteleri koordinasyonunun artırılması,
– Devlet üniversitelerinin kontenjan, kadro ve fiziksel imkânları üzerinde aşırı yük mevcuttur. Uluslararası öğrencilerden ziyade ulusal öğrencilere burs sağlanması.
– Üniversitelerin kendi bölgelerine, kazanımlarına ve uluslararası öğrencilerden talep edilme oranlarına göre ücretlerini belirlemeleri,
– Öğrenci transferi planlanan ülkelerde hangi tür insan kaynağına ihtiyaç olduğunun detaylı araştırılması,
– Uluslararası öğrencilere kaliteli eğitim ve uygun maliyet esasına göre eğitim imkânlarının sunulması,
– Uluslararası öğrenci tanıtımında, üniversitelerin birbirleriyle rekabet etmeleri yerine, ortak tanıtım yöntemlerini kullanarak birbirlerini desteklemesi,
– Diğer ülkelerde eksik ve açık olan programlar belirlenerek, üniversitelerimizde bu programların oluşturulması,
– İngilizce program müfredatlarının güçlendirilmesi
EEİK OLARAK GELECEK DÖNEM PLANLARIMIZ NELERDİR?
- Ülkemizdeki kamu ve özel kuruluşların öngörülen çalışmalar doğrultusunda biçimlendirilmesi,
- DEİK Eğitim Ekonomisi İş Konseyi’nin çalışmalarının ve tanıtım materyallerinin yurt içi ve yurt dışındaki yetkili ve sorumlularla düzenli olarak güncellenerek paylaşılması,
- Türk eğitim sistemini tanıtan bir ajans kurulması,
- Türkiye’deki uluslararası öğrenci temsilcileri ile bir araya getirilerek, neden Türkiye’yi tercih ettikleri, hangi sıkıntılarla karşılaştıkları ve daha fazla uluslararası öğrenci temini için hangi yöntemlere başvurulması gerektiği konusunda sürekli görüş alışverişinde bulunulması,
- Dünya çapında düzenlenen prestijli yükseköğretim etkinliği olan NAFSA,EAIE ve benzeri fuarlara her yıl artan katılımcı sayılarıyla iştirak edilmesi,
- Uluslararası öğrenci temini çalışmalarını daha aktif hale getirmek için paydaşlarla her yıl en az iki kez bir araya gelerek çalıştay ve benzeri toplantılar düzenlenmesi
- Uluslararası Yükseköğretim Hareketliliği’nden Türkiye üniversitelerinin faydalarını artırabileceği iş birliği olarak görülen T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müşavirlerini EEİK üyeleriyle İstanbul’da ortak bir toplantıda bir araya getirilmesi,
- Öğrenci Temini Çalıştaylarının İş Konseyi koordinasyonunda her yıl düzenlenmesi,
- Yurt dışındaki Ticaret ve Eğitim Müşavirlerimizin öğrenci temininde EEİK doğal üyesi gibi çalışmalar yürütmesi,
- Yurt dışında görev yapan eğitim, kültür ve ekonomi alanındaki kamusal paydaşlarımızla aktif olarak çalışmalar ve iş birlikleri yürütülmesi,
- Üniversitelerin hedef kitleleri, hedef ülkeleri, fuar bütçeleri farklı olduğu için tüm üniversitelerin katılacağı ortak fuarlar EEİK Yürütme Kurulu tarafından tespit edilmektedir.
- EEİK olarak bu ülkelerde fuar katılımlarının yanında Türkiye’de yükseköğretimi temsilen kültürel etkinlikler (seminerler, konferanslar, resmi kurum ziyaretleri vb.) eş zamanlı planlanmaktadır.
EEİK OLARAK HEDEFİMİZ:
- 2015 yılında 100.000
- 2020 yılında 150.000
- 2023 yılında 180.000
