Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin (TSSD) bu yıl dördüncüsünü düzenlediği Uluslararası Sigarayla Savaş Konferansı İstanbul Aydın Üniversitesi’nde gerçekleştirildi.
Çarpıcı mesajların paylaşıldığı konferansta sigaranın zararları tüm boyutlarıyla ele alındı.
Tek amacı sigarayla mücadele olan ilk sivil toplum kuruluşu olarak 1999’da kurulan Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin bu yıl dördüncü defa düzenlediği Sigarayla Savaş Konferansı, 30 Mart Perşembe günü İstanbul Aydın Üniversitesi’nde gerçekleştirildi. “Kalkınmada Tütün Tehdidi” temasıyla yapılan konferansa dernek yöneticilerinin yanı sıra çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.
“Sigaranın son molekülü ortadan kalkıncaya kadar”
Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin bugüne kadarki çalışmalarının tanıtıldığı bir film gösterimiyle başlayan konferansta ilk olarak söz alan İstanbul Aydın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yadigar İzmirli, tütün kontrolü ile ilgili yasanın yürürlüğe girmesinin, sigarayla mücadele kapsamında bir milat olarak nitelendirilebileceğini söyledi. Sigarayla savaş konusunda hükümetlerin kararlı tutumunun Türkiye’de sigara kullanımıyla ilgili hızlı bir değişim getirdiğini ifade eden Prof. Dr. İzmirli, şöyle devam etti:
“Dünyada bu konuda, bu kadar zamanda bu kadar büyük gelişme kat eden bir başka ülke yok. O kadar ki, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre Türkiye, sigarayla savaş konusunda WHO’nun tüm kriterlerini sağlamayı başaran ilk ve tek ülke. Derneğimizin yoğun çalışmaları sayesinde bugün Türkiye’de kapalı alanlarda sigara içmek tamamen yasaklandı. Ayrıca İstanbul Aydın Üniversitesi olarak da açık alanlarda sigara kullanımını sınırlandırarak bu alanda bir ilki gerçekleştirdik. Bu uygulama akademik ve idari personelimizle öğrencilerimizden de büyük destek gördü. Ancak bu geldiğimiz nokta asla yeterli görülemez. Bugün sigaraya başlama yaşı ortaokul düzeylerine inmiş durumda. Dolayısıyla bu savaşta yolumuz uzun. Sigaranın son molekülü ortadan kalkana kadar savaşa devam etmemiz gerekiyor.”
“Her yıl sigaraya 25 milyar dolar harcıyoruz”
Rektör Prof. Dr. İzmirli’den sonra söz alan Türkiye Sigarayla Savaş Derneği Başkanı ve İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. Mustafa Aydın, Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin kurulduğu yıllarda uçaklarda sigara kullanmanın serbest olduğunu hatırlatarak, “O günlerden bu günlere gelene kadar çetin mücadeleler verdik. Sigara kartellerine karşı yaptığımız bu cansiperane savaşı kazanarak kapalı alanlarda sigara kullanımının yasaklanmasını sağladık. Bugün Türkiye, sigarayla savaşta parmakla gösterilecek noktaya geldi. Bunda emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum. Ancak daha kat etmemiz gereken çok yol var. çünkü sigara, en kolay bağımlılık yapan ve üreticisine en çok kazandıran zehir olarak karşımıza çıkıyor. Masum bir görüntüye sahip, ucuzmuş gibi algılanan ve alması kolay bir zehir. Üstelik, nerede nefes alacak bir yer bulmaya çalışsanız, sigara kartelleri de hemen oraya geliyor. Bizim çabalarımızla yürürlüğe giren yasa çok netti, ancak bu yasa günümüzde büyük oranda uygulanmıyor. Ancak yeni yürürlüğe girecek düzenlemelerle hem yasaklar derinleşecek, hem de uygulanmama gibi bir şansı kalmayacak. Ancak sigarayla savaşın yasadan çok toplumsal bilinçle başarıya ulaşabileceği kanısındayım. Örneğin sigara içmeyen biri, yanında sigara içen birine müdahale etmezse, bu savaşta bir netice alamayız. Türkiye her yıl sigaraya ortalama 25 milyar dolar harcıyor. Bunun 15 milyar doları direkt sigaraya, 10 milyar doları ise sigaradan kaynaklanan hastalıklara harcanıyor. Ayrıca özellikle son zamanlarda ünlü isimler dizi ve filmlerde sigara kullanılan sahnelerde görünüyor. Bu yolla bir özendirme yapılmaya çalışılıyor. Gençlere tavsiyem bu tuzağa düşmemeleridir” diye konuştu.
“Sigaranın etkilemediği organ yok”
Başkan Dr. Mustafa Aydın’dan sonra söz alan Sultanbeyli Kaymakamı Metin Kubilay’ın sigarayla savaş konusunda eğitimin ve farkındalığın öneminin üzerinde durduğu konuşmasının ardından konferansın panel kısmına geçildi. Moderatörlüğünü Türkiye Sigarayla Savaş Derneği İcra Kurulu Başkanı Prof. Dr. Melahat Dönmez’in yaptığı panelde, Uzman Doktor Ender Saraç, İngiltere Türkiye Sağlık Elemanı Birliği (ITSEB) Başkanı Dr. Ali Demirbağ, Meteoroloji Mühendisi ve CNN Türk Hava Durumu Sunucusu Bünyamin Sürmeli, Habertürk Haber Spikeri Buse Biçer ile, Yönetim Danışmanı & Eğitim Bilimci, Araştırmacı Yazar, Baş Denetçi Perihan Usta konuşmacı olarak yer aldı. Paneli açarken kendisi de kısa bir konuşma yapan Prof. Dr. Melahat Dönmez, “Kadın doğum uzmanı bir doktor olarak sigaranın etkilemediği organ görmedim. Derneğimizin mücadeleleri sonucunda Türkiye genelinde 27 milyona dayanmış olan sigara kullanıcısı sayısını 21 milyona çekmiş durumdayız. İnşallah bu rakamı 17 milyona kadar da indireceğiz” dedi.
“Sevgi ve şefkat eksikliği sigaraya itiyor”
Konuşmasına “Agresif olmadan sigarayla en çok mücadele eden isimlerden biriyim” diyerek başlayan Dr. Ender Saraç, “Birçok sevdiğim insanı sigara nedeniyle kaybettim. Günde iki paket sigara içen babam 49 yaşında kansere yakalandı, 50 yaşında da yaşamını yitirdi. Sigarayı sinsi bir harakiri olarak değerlendiriyorum. Çünkü sigarada yer alan karbon monoksit ve azot oksit, oksijenin vücutta emilimini zorlaştırıyor. Bu nedenle kalp krizi, felç ve bu gibi ağır hastalıklar, sigara içenlerde iki kata yakın oranda daha fazla görülüyor. Sigara, dildeki tat alma reseptörlerini ve koku alma sinirlerini baskıladığı için, sigara içenler yiyip içtiklerinin tadını rahat alamazlar ve daha uç tatlara yönelirler. Bu da kilo kontrolünü bozar. Yani anlık bir haz karşılığında büyük bir mutsuzluğu para verip alıyoruz. Sigara kullanımının özünde sevgi ve şefkat eksikliği yatıyor. Bu nedenle sigara kullanan bir insana baskıyla sigarayı bıraktırmak mümkün değil. Ben bir doktor olarak sigara kullanan hastalarıma önce doğal antidepresan etkisi gösteren ilaç ve nesnelerle yaklaşıyorum. Daha sonra telkine geçiyorum. Ben sigara içen insanı bir yerde vatana ihanet içinde görüyorum. Çünkü sigara kullanarak paramızı yabancı sigara kartellerine aktarıyoruz. Yakın geçmişte dörder aylık iki dönem halinde ABD’de bulundum. Orada sigara kullanma oranı son 15 yılda yüzde 70 azalmış durumda. Asıl sorun bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde yaşanıyor” ifadelerini kullandı.
“İngiltere’de devlet tiryakinin çocuğunu alıyor”
Panelin ikinci konuşmacısı olarak söz alan ITSEB Başkanı Dr. Ali Demirbağ, İngiltere’de sigarayla savaşta yaşanan aşamaları değerlendirdi. İngiltere’de 1962’de sigara reklamlarının sınırlandırıldığını, 1971’de paketlere uyarı yazısı konduğunu, 1986’da televizyonlarda sigara reklamlarının durdurulduğunu, 2003’te ise tüm reklamların ve promosyonların yasaklandığını kaydeden Demirbağ, “İngiltere’de günde bir paket sigara içen bir insan, yılda 3 bin sterlin para harcıyor. Toplam sigara nedeniyle harcanan para ise 20 milyar sterlin. Bunun 9 milyarı da vergi. 2007 yılında İngiltere’de tüm kapalı alanlarda, 2015’te de araç içinde çocuk olması halinde sigara kullanmak yasaklandı. O kadar ki, sigara kullanan bir ailenin çocuğunu devlet koruma altına bile alabiliyor. 2012-2013 yılları arasında İngiltere’de sigarayla savaş için harcanan meblağ yaklaşık 58 milyon sterlin” dedi. İstanbul Aydın Üniversitesi’nde İngiltere’den çok önce açık alanlarda sigara kullanımının sınırlandırıldığına dikkat çeken Demirbağ, gençlere ise “Kendi kendinizi öldürmeyin” mesajı verdi.
Sigaranın çevreye zararları
Demirbağ’dan sonra söz alan CNN Türk hava durumu sunucusu meteorolog Bünyamin Sürmeli ise sigaranın çevreye verdiği zararlardan bahsetti. Sigaranın daha tütün bitkisi olarak üretildiği aşamada doğaya zarar vermeye başladığına dikkat çeken Sürmeli, “Tütün, yetiştiği topraktan faydalı maddeleri alıp zararlıları tekrar toprağa gönderiyor. Bu nedenle o toprakta başka bir ürün yetiştirilemiyor. Tütün için de yeni sahalar açmak gerekiyor. Bu nedenle tütün yetiştirebilmek için yılda 200 bin, kurutmak içinse yılda 600 milyon ağaç kesiliyor. ABD Çevre koruma Ajansı (EPA) verilerine göre hava kirliliğinin üst sınırı, metreküpte 35 mikrogram partikül. Oysa bir tek sigara izmaritinin neden olduğu hava kirliliği, metreküpte 350 mikrogram. Dünyada her yıl 5 trilyon adet sigara izmariti yere atılıyor. Orman yangınlarının yüzde 10’u da dikkatsizce atılmış sigara izmaritinden kaynaklanıyor. Clean Up Australia’nın verilerine göre ise okyanuslar ve denizlerden çöplerin yüzde 12’si sigara izmariti” diye konuştu.
“Yasalarımız iyi, uygularken sorun yaşıyoruz”
Sözlerine hayatı boyunca hiç sigara kullanmadığını, kardeşinin ise 75 yaşında sandığı, ölümle pençeleşen bir sigara kullanıcısının 55 yaşında olduğunu öğrendikten sonra sigarayı bıraktığını ifade ederek başlayan Habertürk TV haber spikeri Buse Biçer, dünya genelinde 1,1 milyar sigara kullanıcısı ve 346 milyon tütün çiğneyicisi olduğunu belirtti. Sigarayla savaşta medyanın son derece büyük bir rolü olduğunun altını çizen Biçer, “Her şeyden önce kelime olarak ‘sigarayla mücadele’den ‘sigarayla savaş’ noktasına gelmemiz olumlu bir seviye. Sigara, 200 milyar dolarlık bir endüstri. Düşünün, geçenlerde British & American Tobacco, Reynold’s American’ı 49,4 milyar dolara satın aldı. Türkiye’de ise erkeklerin yüzde 60’ı, kadınların yüzde 22’si sigara kullanıyor. Bu oran üniversite öğrencileri arasında yüzde 48, liselerde yüzde 20 iken, 7-13 yaş arası çocuklarda ise yüzde 11 olarak tespit edilmiş. Dünya genelinde yılda her 10 ölümden biri sigaradan kaynaklanıyor. Yine ölümlerin 600 bini ise pasif içiciler. Türkiye’de ise günde 300 kişi, yılda ise 100 bin kişi sigara kaynaklı sebeplerle yaşamını yitiriyor. Ülke olarak gerekli tedbirleri almış olsak da özellikle uygulama noktasında sorunlar yaşıyoruz. Bu konuda hepimizin adeta birer asker olması lazım. Ben bu mücadelede sonuna kadar varım” dedi.
“Sigarayı zihinle içiyoruz”
Son olarak söz alan Yönetim Danışmanı, Eğitim Bilimci, Araştırmacı Yazar ve Baş Denetçi Perihan Usta ise sigaranın zihinle olan ilişkisine değindi. “Sigarayı zihinle içiyoruz” diyen Usta, şöyle devam etti:
“Sigarayla kullanıcı arasında zehirli bir sarhoşluk ilişkisi var. Bunu bir çeşit flört olarak da adlandırabiliriz. Bu flört zihinde başlar ve sigaranın sizi yok etmesine kadar devam eder. Tüm alışkanlıklar zihinde başlar. Sigara kullanımıyla zihne o alışkanlık tohumu atılır ve devamlılıkla alışkanlık arz eder. Sigara kullanımıyla zihinde geliştirilen zevk, haz ve hoşnutluk gibi olumlu duygular zihinden atılıp sigaranın zehir olduğu kodlanmadığı sürece sigara zihinden silinemez. Sigarayı bıraktıktan sonra zihnimizi 21 gün boyunca doğru bilgiyle beslersek sigaradan kurtulabiliriz” ifadelerini kullandı.
“Mücadeleye önemli bir noktaya taşımayı başardık”
Türkiye Sigarayla Savaş Derneği İcra Kurulu Başkanı Prof. Dr. Melahat Emine Dönmez, sigara yasakları ve uygulanan yasalar için büyük emek verdiklerini ve bu alanda çalışmaya devam ettiklerine vurgu yaparak “Kurulduğu günden buyana özellikle sigara ile ilgili yasaların çıkmasında büyük emeklerimiz var. Sayın dernek başkanımız Mustafa Aydın ile meclise çok gidip geldik. Biz bu konuyu önemli bir yere taşıdık ancak sigara ile ilgili yasaklar delinebiliyor. Maalesef hala içilmemesi gereken yerlerde içilmeye devam ediyor. Fakat bu yasakların çıkması çok önemliydi. Eskilerde insanlar otobüste sigara kullanıyordu. Şimdi en azından bunu yapmıyorlar. Eskiden bayramlarda eve gelen misafirlere gümüş tabaklarda sigara ikram ediliyordu. Artık bunlar oldukça azaldı. Evlerimizde sigara ikram etmiyoruz. Yıllarca önce ünlü bir marka yöneticileri çalışanlarına “Eğer Türkiye’de 15 yaş altı çocuklara sigara içirmeyi başaramadıysanız hiç bir şey başarmış sayılmazsınız” demişlerdir. Bakın bu alışkanlığı yapmak için neler yapıldı, elinde sigara kovboy filmleri, çizgi filmler, TV yayınları, sinema filmleri. Bunlar ve reklamlar artık yasaklandı. Bu yasa değişikliği konusunda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın büyük katkısı oldu, eğer kendisi bu yasaya sıcak bakmasaydı yasa çıkarılamazdı. 19 Temmuz 1999’da bu yasa çıkmadan önce tütün tüketicisi sayısı 26 milyon iken, bu yıl 17 milyonlara düşeceği öngörülüyor. İnsan sağlığının tehdit eden üç illet var, tansiyon, diyabet ve sigara. Bizler genetiğimizi değiştiremiyoruz, ama yaşam tarzımızı değiştirerek sağlığımızı koruyabiliriz. Sigara ile mücadele de başarı sağlamış ülkeler arasında ön sıralarda yer alıyoruz. Dünya sağlık örgütünden bu alandaki çalışmalarımız dolayısıyla ödül de aldık. Amerika’da İngiltere’de hala kapalı alanlarda sigara içiliyor. Türkiye sigara yasağı konusunda dünya ülkeleri arasında başı çekti, bunun için gururluyuz” şeklinde konuştu.
“Sigara anne karnında, çocukların ölümlerine neden olmakta”
Sigaranın insan sağlığını tehdit ettiğine dikkat çeken Prof. Dr. Melahat Emine Dönmez, “Sigara daha gebelikten başlayarak bebeğin sağlığını etkilemekte. Erken doğumlara düşüklere, düşük ağırlıklı çocukların doğmasına, bebeklerin sigara bağımlılığına yatkın doğumuna sebep oluyor. Hatta çalışmalar ile kanıtlandı , anne karnında sigaraya maruz kalan erken bebeklerin ilerleyen dönemlerde suça meyli artış gösteriyor. Anne karnında çocukların ölümlerine neden olmakta. Tansiyon yüksekliği şeker, akciğer kanseri ve gırtlak kanserinin sebepleri arasında en başı sigara çekiyor. Sigaranın vücudumuzda etkilemediği hiçbir organ yok” ifadelerini kullandı.
Konferans sonunda konuşmacılara plaket takdim edilirken, daha sonra yapılan genel kurulda Başkan Dr. Mustafa Aydın bir kez daha Türkiye Sigarayla Savaş Derneği başkanlığına seçildi.
__________________________________________________________________________________________________
“Cigarette is a sneaky form of harakiri”
4th Annual International Anti-Smoking Conference organized by Turkish Anti-Smoking Association (TSSD) held at Istanbul Aydin University.
Being the first non-governmental organization established in 1999 with the only aim to fight against smoking, Turkish Anti-Smoking Association’s 4th Annual Anti-Smoking Conference was held at Istanbul Aydin University on Thursday March 30, 2017. Many academics, students and the members of the association attended the conference themed ‘Threat of Smoking in Development.’
“Until the Cigarette Disappears off the Face of the Earth”
The conference started off with a short movie that introduced TSSD’s works accomplished up until now. IAU Rector Prof. Dr. Yadigar İzmirli delivered the first speech by saying that relative rules implemented for tobacco control can be described as a turning point in fight against smoking.
“There is no other country that has done so much against smoking in such a short time like Turkey. According to WHO (World Health Organization), Turkey is the first and only country to meet all anti-smoking criteria of WHO. With the hard work we have done it is now not allowed to smoke in public spaces. As Istanbul Aydin University we have also limited smoking in public spaces. But at this point we can do more. Starting age for smoking has dropped to junior high school age so we have a long way to go. We must fight against smoking until the cigarette disappears off the face of the Earth.”
“We spend $25 billion each year”
Reminding about smoking at airplanes, TSSD and Istanbul Aydin University President Dr. Mustafa Aydin said, “ We have worked hard from those days to today. And we finally helped prohibit smoking at public spaces. I thank those who worked with us to achieve that. But we have a long way to go. Cigarette is the most addictive and profitable poison. Looks innocent, cheap and easy to buy. Wherever you look for a place to breath cigarette cartels just appear there. The rule implemented was very clear at the time but not enforced lately. With the latest regulations prohibitions on smoking will go deeper and there will no way of not enforcing the law. I believe in succeeding in our fight against smoking with social consciousness. We spend nearly 25 billion dollars on cigarettes. 15 billion dollars of it is spent on cigarettes and 10 billion is spent on cigarette related illnesses. Also, cigarette smoking is promoted via movies by famous individuals. I suggest our youth not to be trapped.”
“There is no organ that is not affected by cigarette”
Sultanbeyli district governor Metin Kubilay emphasized the importance of education and awareness about smoking. Moderated by TSSD chairman of the executive board Prof. Dr. Melahat Donmez, the first panel included the speakers: Ender Sarac, specialist; Dr. Ali Demirbag, England Turkey Healthcare Providers Union (ITSEB) president; Bunyamin Surmeli, Meteorology Engineer and CNN Turk Weather Reporter; Buse Bicer, Haberturk News Reporter; Perihan Usta, Researcher, Author, Management Consultant and Education Scientist. “I haven’t seen any organ that is not affected by cigarette smoking as a gynecologist. We have brought the number of smokers from 27 million to 21 million in Turkey. We hope to reduce the number to 17 million.”
“Government in England takes addict parents’ children into care”
Second speaker of the panel ITSEB president Dr. Ali Demirbağ has assessed the stages of fighting against cigarette in England. Cigarette advertisements were limited in England in 1962, warnings were placed on packages in 1971, TV ads halted in 1986 and all kinds of ads were prohibited in 2003, Demirbag said and added, “In England, a person who smokes 3 packs a day spends nearly 3,000 sterlin a year. Total money spent on cigarette is 20 billion sterlin of which 9 billion is taxes. In 2007 smoking banned in all public places and in 2015 smoking banned in automobiles if a child is present. Moreover authorities may take addict parents’ children away. 58 million sterlin was spent between 2012-2013 for fighting smoking. Pointing out that Istanbul Aydin University has limited cigarette smoking in public spaces before England, Demirbag said, ‘Don’t kill yourselves’ to the young people.
“Impact of Smoking to the Environment”
Bunyamin Surmeli, CNN Weather Reporter has talked about the impact of smoking to the environment. Drawing attention to the fact that tobacco growing harms the environment to begin with, Surmeli added, “ Tobacco plant leaches nutrients from the soil and puts back the harmful materials to the soil. Therefore nothing can grow in that soil afterwards. So in order to grow tobacco plant 200,00 trees are cut down and 600,000 trees to cure tobacco leaves each year. According to EPA (United States Environmental Protection Agency) 35 μg/m3 is the limit for air pollution. But one cigarette butt causes 350 micrograms per cubic meter air pollution. 5 trillion cigarette butts a day are thrown away each year. 10% of forest fires are caused by cigarette butts. According to Clean Up Australia 12% of trash of seas and oceans are cigarette butts.
“We have good regulations but bad implementation”
Starting off by saying that she has never smoked and her sister quit smoking after finding out that a person whom she thought of being 75 years old struggling with cancer was in fact 55 years old, Haberturk TV News Anchor Buse Bicer said that there are 1.1 billion smokers and 346 million who chews tobacco in the world. Underscoring that media plays an important role in fighting against cigarette smoking Bicer added, “Tobacco is a 200 billion dollars worth industry. British & American Tobacco bought Reynold’s America for 49.4 billion dollars… 60% of male and 22% of female population smoke. In general 1 out of 10 deaths are caused by cigarette smoking. 600,000 are secondhand smokers. In Turkey, 300 people per day and 100,000 people per year die because of smoking. Although we have measures to discourage smoking we have issues in implementing regulations. I am in this forever.”
“We smoke with our minds”
Perihan Usta, researcher, author, management consultant and education scientist touched on the relationship of cigarette with mind and said, “We smoke with our minds.”
“There is a poisonous relationship between cigarette and smokers. It all begins in the mind and causes cigarette to destroy you. All habits start at the mind and unless somewhere in our mind we code cigarette as a poison it can’t be erased from our minds. If we feed our mind with correct information for 21 days then we can get rid of cigarette.”
“We brought our struggle to an important point”
Pointing out their efforts for cigarette bans and the continuation of their work, Prof. Dr. Melahat Emine Donmez said, “We have worked hard to pass cigarette bans. We have visited the parliament with Dr. Mustafa Aydın for numerous times. We brought the issue to an important level but sometimes those bans are broken. But it was important to pass these bans. People used to smoke at buses. Today at least they don’t do that. A famous brand told their employees once that if they were not able to make people younger than 15 smoke then they could not achieve anything. Movies, TV programs and advertisements are all banned. On July 19, 1999 when the law passed there were 26 million smokers which dropped to 17 million this year. Three things threaten human health: hypertension, diabetes and cigarette. We cannot change our genes but we can protect our health by changing our life styles.”
“Cigarette causes premature deaths”
Prof. Dr. Melahat Emine Donmez also said, “Cigarette effects health starting at mother’s womb. Premature birth, miscarriage and having babies who are prone to smoking in the future. It is also proven that children whose mothers’ smoked are prone to committing crimes as well. All of our organs are affected by cigarette.”
31.03.2017
